یکی از آموزه های معرفتی قرآن، درباره وضعیت انسان در عوالم دیگر است. از نظر قرآن، این نظام دنیوی با آسمان ها و زمین فرو می ریزد و به نظام دیگری بدل می شود که جایگزین این نظام خواهد شد. خدا می فرماید: یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ؛ روزى که زمین به غیر این زمین و آسمانها به غیر این آسمانها مبدل گردد.(ابراهیم، آیه 48)

این تبدل به گونه ای است که زمین و آسمان چیزی مثل این زمین و آسمان خواهد بود، نه عین آن؛ بنابراین شباهت ها و تمایزاتی خواهد داشت. بر همین اساس، انسان ها نیز مانند خود اصل زمین و آسمان تبدلاتی دارند که خدا از آن به صراحت سخن گفته است.

خدا درباره آفرینش مثلی زمین و آسمان ها می فرماید: أَوَلَیْسَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ ؛ آیا کسى که آسمانها و زمین را آفریده توانا نیست که باز مثل و مانند آنها را بیافریند. آرى اوست آفریننده دانا. (یس، آیه 81)

البته از نظر قرآن، انسان ها دارای آفرینش های مثلی بسیاری هستند؛ به این معنا که تنها یک بار آفرینش مثلی نخواهند داشت، بلکه بارها و بارها آفرینش هایی در عوالم دیگر دارند که آن آفرینش متناسب با آن عوالم خواهد بود؛ این در حالی است که اصل آنان هم چنان باقی و برقرار است؛ زیرا آن چه که ماهیت و حقیقت انسانی را تشکیل می دهد، نفس و روان است که باقی و برقرار خواهد بود. خدا در باره آفرینش مثلی انسان در عوالم دیگر می فرماید: عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَکُمْ وَ نُنْشِئَکُمْ فِی مَا لَا تَعْلَمُونَ  وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذَکَّرُونَ ؛ و مى‏ توانیم امثال شما را به عنوان بدل بیافرینیم و شما را به صورت آنچه نمی دانید ؛ انشاء و ایجاد کنیم؛ و قطعا انشاء و نشئه نخستین خود را شناختید؛ پس چرا تذکر پیدا نمی کنید؟(واقعه، آیات 61 و 62)

در این آیات سخن از این نیست که موجوداتی دیگر را جایگزین و بدل شما می آفرینیم، بلکه شما در در نشئات و عوالم دیگر به چیزی مثل خودتان می آفرینیم. به این معنا که اگر در دنیا و نشئه آن این گونه صورت و شکل داشتید، در عوالم و نشئات دیگر صورت ها و اشکالی خواهید داشت که مثل این است نه عین این.

بنابراین، انسان ها در هر نشئه و عالمی از عوالم هستی دارای شکل و صورتی است که همانند این جاست نه عین آن چیزی است که در دنیا است. پس انسان ها دارای تبدل امثال هستند و مثل ها و همانند هایی از خود دارا هستند.